Công ty công nghệ Trung Quốc gặp khó vì chiến tranh thương mại Mỹ - Trung

Wang Miaoyi sống và làm việc tại Bắc Kinh. Trong căn phòng được ngăn đôi, một bên là phòng ngủ, một bên là phòng làm việc tràn ngập các tạp chí game, tượng nhỏ và tiểu thuyết khoa học viễn tưởng.

Miaoyi là một nhà phát triển game, đại diện cho thế hệ sinh ra trong bối cảnh Trung Quốc có sự bùng nổ về công nghệ. Cô được học trong Đại học hàng đầu Trung Quốc, sau đó khởi nghiệp với một doanh nghiệp về game. Công ty đã có những sản phẩm được cộng đồng chú ý và đang có tham vọng phát triển hơn nữa.

Wang Miaoyi.

Tuy nhiên, tham vọng này đang bị cản trở trước bối cảnh nhà nước thắt chặt các quy định về công nghệ, cũng như chiến tranh thương mại với Mỹ đang leo thang. "Năm 2015, khởi nghiệp cực kỳ phổ biến và được khuyến khích. Chính vì thế, rất nhiều bạn trẻ đã thành lập các doanh nghiệp nhỏ, như công ty phát triển trò chơi, sau đó ôm mộng trở thành tập đoàn lớn", Miaoyi nói. "Nhưng giờ đây, giấc mơ đó không thực tế chút nào".

Miaoyi cho biết cô phải từ bỏ hy vọng phát hành trò chơi trên các nền tảng mới đang có mặt tại Trung Quốc, dù sản phẩm được đánh giá cao, đã xuất hiện trên Nintendo Switch và PC Steam. Nhà phát triển này cũng dời trụ sở từ trung tâm Bắc Kinh về Trung Quan Thôn (Zhongguancun - còn gọi là "Thung lũng Silicon" của Trung Quốc) để tiết kiệm chi phí.

Miaoyi không phải là trường hợp duy nhất. Reuters đã phỏng vấn nhiều người làm trong lĩnh vực công nghệ cao, từ công nhân, giám đốc đến các nhà đầu tư. Hầu hết đều thừa nhận việc khởi nghiệp ở lĩnh vực này không còn dễ dàng như trước.

Ngành công nghệ của Trung Quốc trải qua nhiều năm phát triển. Alibaba, Tencent là hai trong số các công ty có tốc độ tăng trưởng chóng mặt. Tính đến hết năm 2017, doanh thu và lợi nhuận của năm sau luôn gấp đôi năm trước.

Tuy nhiên, từ đầu 2018 thì khác. Những tên tuổi lớn trong lĩnh vực Trung Quốc, gồm Alibaba và Baidu đều bày tỏ mối lo ngại và dự báo một năm tài chính thấp hơn so với 2017. "Đầu tư vào công nghệ đã hạ nhiệt và nó thể hiện qua thước đo về số lượng giao dịch, quy mô giao dịch và các quỹ đầu tư", Zhang Chenhao, Giám đốc quản lý quỹ Prometheus Fund, nhận định.

Tác động từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung

Lĩnh vực công nghệ Trung Quốc đang đối mặt với nhiều thách thức hơn bao giờ hết. Suy thoái kinh tế khiến GDP quý III/2018 của nước này đang ở mức yếu nhất kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu cách đây 10 năm. Giá trị của đồng nhân dân tệ hiện giảm mạnh.

Bên cạnh đó, chiến tranh thương mại với Mỹ làm cho nhiều công ty công nghệ Trung Quốc bị cô lập. Các vụ cáo buộc ăn cắp sở hữu trí tuệ, gián điệp kinh tế cũng khiến uy tín của doanh nghiệp nước này giảm mạnh, thậm chí một số đã bị cấm.

Tencent giảm dự báo về doanh thu trong 2018.

Ngay trong nước, chính phủ cũng thắt chặt quản lý. Tencent dự báo giảm 25% doanh thu trong năm nay do không được cấp giấy phép về các trò chơi mới. Tại Hội nghị Internet thế giới lần thứ 5 vừa diễn ra, các quan chức Trung Quốc cũng có những động thái cho thấy họ sẽ tìm cách kìm hãm phát triển của các công ty lớn. "Họ có thể phát triển, nhưng chúng tôi cũng có những quy định nghiêm ngặt", Gao Xiang, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin của Trung Quốc cho biết.

Trong khi đó, tỷ phú Jack Ma cũng cho rằng chính quyền đang có cái nhìn không tích cực. "Những ai lo lắng về công nghệ, trước tiên là những người lớn tuổi, thứ hai là chính phủ và thứ ba là những người thành công. Họ ghét nó và lo lắng về điều đó", ông Ma phát biểu tại Hội chợ Nhập khẩu Quốc tế Trung Quốc tổ chức tại Thượng Hải cuối tuần trước. Năm nay, Alibaba cũng hạ dự báo doanh thu lần đầu tiên kể từ khi niêm yết vào năm 2014.

Đóng băng tuyển dụng

Theo thống kê của website việc làm Zhaopin.com, nhu cầu nhân lực của các công ty Internet và công nghệ thông tin hiện giảm tới 51% so với cùng kỳ năm ngoái. Mocca Wang, Giám đốc bộ phận tuyển dụng Spring Professional, đối tác của Alibaba, Tencent và Baidu tiết lộ, không ít doanh nghiệp đã chủ động hạn chế, không tuyển mới, thậm chí cắt giảm nhân sự.

Trong khi đó, với các doanh nghiệp nhỏ hơn, việc không còn vốn đầu tư từ nhà nước hoặc không được hỗ trợ vay vốn ưu đãi khiến họ lâm vào hoàn cảnh khó khăn. "Họ không có vốn, họ đang phá sản", Wang nói.

Ngay cả lực lượng lao động cũng không muốn làm việc tại các thành phố lớn do chi phí sinh hoạt cao và liên tục tăng, đặc biệt tại Bắc Kinh và Thượng Hải. Liu Wangwei, kỹ sư phần mềm cho một tập đoàn lớn, đang thuê căn hộ hai phòng ngủ tại thủ đô và ở cùng mẹ. Anh cho biết tiền thuê nhà đã tăng tới 50% kể từ 2014. Người này đang cân nhắc chuyển đến làm việc ở một thành phố nhỏ hơn, nơi được chính phủ trợ cấp nhà ở cho nhân viên công nghệ.

Bảo Lâm